Suwalski Park Krajobrazowy

Jest pierwszym obiektem tego typu utworzonym w Polsce. Park zajmuje powierzchnię 6284 ha, a jego otulina 8617 ha. W skład Parku wchodzi blisko 919 ha gruntów zarządzanych przez Nadleśnictwo Suwałki.

Celem ochrony jest unikatowy polodowcowy krajobraz, szczególne wartości przyrodnicze i geologiczne fragmentów północnej Suwalszczyzny. Współczesna rzeźba terenu, która jest największym walorem Parku, została ukształtowana w okresie ostatniego zlodowacenia bałtyckiego. W wyniku działalności lodowca powstały różnorodne jej formy: wysokie wzgórza morenowe poprzedzielane głębokimi dolinami rzecznymi, rynny polodowcowe wypełnione wodami jezior, drumliny, ozy, wzgórza kemowe oraz głazowiska.

Ciekawym elementem krajobrazu Parku są skupiska głazów narzutowych, z których niektóre są chronione w rezerwatach (Bachanowo, Głazowisko Łopuchowskie, Rutka) a inne chronione jako pomniki przyrody.

Liczne malownicze jeziora, źródła oraz wijące się rzeki i strumienie nadają obszarowi Parku swoisty, niepowtarzalny charakter. Cały obszar znajduje się w dorzeczu Niemna, do którego doprowadzają wody dwie rzeki: Czarna Hańcza i Szeszupa. Największą rzeką Parku jest Czarna Hańcza, przepływająca przez najgłębsze jezioro w Polsce – Jezioro Hańcza (108,5m). Płynie ona szybkim, rwącym nurtem, głęboką i wąską doliną o dużym spadku. Rzeka Szeszupa ma odmienny charakter, płynie powolnym nurtem, dnem rozległej doliny. Do obu rzek wpływa wiele strumieni, odprowadzających wodę z licznych torfowisk oraz jezior (w granicy parku znajdują się 22 jeziora o powierzchni większej od 1 ha). Dużą osobliwością są tzw. wiszące torfowiska, które powstały na obszarach źródliskowych na stromych zboczach nad jeziorem Jaczno.